Transport chłodniczy to specyficzny segment logistyki. Branża ta wymaga specjalistycznej floty, a spedycja towarów obwarowana jest szczególnymi zasadami. Transport chłodniami służy do przewozu ładunków wrażliwych i delikatnych lub wręcz niebezpiecznych. Odpowiednie standardy muszą być więc spełnione. Zarazem spedycja chłodnicza dynamicznie się rozwija, a korzystają z niej liczne gałęzie gospodarki. Transport chłodniczy ma zatem coraz większe znaczenie.
Transport chłodniami i jego specyfika
Nie jest trudno zrozumieć, co to jest transport chłodniczy. To przewozy, które wymagają kontrolowanej, niskiej temperatury. Warto przy tym odnotować, że niektóre produkty wymagają ściśle określonych warunków termicznych, więc czasem wymagane są nawet bardzo wyspecjalizowane pojazdy chłodnicze. Gama produktów przewożonych w ten sposób jest naprawdę szeroka.
Transport chłodniczy musi spełniać określone standardy. Do pewnego stopnia kwestie te są uregulowane prawnie. Przykładowo transport żywności szybko psującej się musi być – jak mówi ustawa o transporcie drogowym – zgodny z umową ATP, czyli międzynarodową konwencją o przewozie towarów z 1970 roku.
W dokumencie tym określono czym są artykuły spożywcze szybko psujące się oraz w jakich warunkach należy je przewozić, a także unormowano procedury odnośnie przewozu innych produktów. Wyszczególniono tu również parametry, które muszą spełniać pojazdy chłodnicze w transporcie żywności i innych ładunków wymagających kontrolowanej temperatury, np. jeśli chodzi o właściwości termoizolacyjne ścian nadwozia czy pracę agregatu chłodniczego. Warto zauważyć, że auta powinny być wyposażone w systemy telematyczne, a z pewnością muszą mieć zamontowany termograf.
Leki, alkohol, żywność – transport chłodniczy w praktyce
Transport mrożonek, a także innych produktów spożywczych takich jak mięso, ryby i owoce morza, warzywa i owoce, nabiał, lody, słodycze, stanowi istotną część ładunków realizowanych poprzez samochody chłodnie. Żywność w wysokiej temperaturze może szybko ulec zepsuciu, a często jest ona przewożona na duże odległości.
Jest jednak wiele innych rodzajów ładunku, które wykorzystują transport chłodniczy. Najczęściej przewozi się: leki i farmaceutyki, w tym szczepionki, probiotyki, produkty chemiczne (np. odczynniki, farby, kleje, lakiery, materiały budowlane), kosmetyki, wina i inne alkohole, napoje, kwiaty, grzyby i inne rośliny, środki rolnicze. Takiego transportu mogą też wymagać niektóre ładunki niebezpieczne, a nawet elektronika.
Przewozy chłodnicze są realizowane przy użyciu wyspecjalizowanej floty pojazdów. Warto wiedzieć, że jeżeli zdecydujemy się na tego typu transport, chłodnia na samochodzie może mieć różne klasy. Odróżniają się one poziomem temperatury, którą można utrzymać w pojeździe.
I tak klasa A to auta, w których chłodni panuje od +12 do 0 stopni Celsjusza. Pojazdy chłodnicze klasy B pozwalają na transport od +12 do -10 stopni Celsjusza. Klas jest w sumie 6, a ostatnia F pozwala utrzymywać ładunek stale w temperaturze -20 stopni Celsjusza.
Takimi samochodami realizuje się większość transportów chłodniczych, zwłaszcza w przypadku żywności. Istnieją jednakże także szczególne produkty, np. niektóre farmaceutyki, które wymagają jeszcze niższych temperatur. Do ich przewozu stosuje się odpowiednie samochody chłodnie.
Warto zauważyć, że specjalizacja floty może dotyczyć nie tylko temperatury, którą można utrzymywać w chłodni, ale i sposobów przewozu ładunku. Przykładowo chłodnie hakowe pozwalają na transport towarów zawieszonych w pionie. Tak realizowany jest transport półtuszy.
Z kolei chłodnie wielogrodziowe pozwalają na przewóz dwóch różnych towarów w dwóch różnych temperaturach w jednym aucie. Istnieją też chłodnie dopplestock, umożliwiające przewóz większej liczby towaru dzięki wykorzystaniu specjalnych szyn, na których można zamontować dodatkowy poziom. Można tak transportować lekki ładunek, np. warzywa, sadzonki czy kwiaty.
Wypada tu też podkreślić, że oprócz temperatury pojazdy chłodnicze pozwalają na ustawienie wentylacji, kontrolowanie wilgotności oraz kontrolowanie atmosfery wewnątrz naczepy. Niektóre towary, np. jabłka, muszą mieć zapewnioną wentylację. Inne wymagają usuwana nadmiaru wilgoci.
Krajowy i międzynarodowy – transport chłodniczy w Polsce i w Europie
Transport chłodniczy jest wykorzystywany wszędzie tam, gdzie jakość produktów ma duże znaczenie, a podwyższona temperatura mogłaby negatywnie wpłynąć na stan towaru. Dlatego właśnie temperatura w czasie przewozu musi być ściśle kontrolowana. Jest to kwestia istotna zarówno dla producentów, jak i dla konsumentów.
O tym jak duże jest znaczenie transportu chłodniczego doskonale świadczy to, że z roku na rok zwiększa się liczba zarejestrowanych w Polsce samochodów chłodni. Pokazuje to wzrost roli branży i zapotrzebowania na usługi przewozu chłodniczego. Dla przewoźników transport chłodniczy może stanowić pewne wyzwanie. Wiąże się on z większym ryzykiem i kosztami w porównaniu z transportem standardowych towarów, a także oznacza konieczność inwestycji w specjalistyczną flotę oraz odpowiednie wyszkolenie pracowników.
W Polsce działają firmy, które realizują transport chłodniczy krajowy oraz transport chłodniczy międzynarodowy. Niektórzy przewoźnicy specjalizują się tylko w obrębie przewozów w Polsce lub tylko zagranicę. Inne prowadzą działalność na obu kierunkach, obsługując zarówno krajowy transport chłodniczy, jak i transport chłodniczy do Francji, Niemiec, Włoch, Hiszpanii, Grecji, Norwegii, Wielkiej Brytanii i innych państw w Europie.
Spedycja chłodnicza może mieć charakter stałego zlecenia w postaci regularnych przewozów. Mogą to też być pojedyncze zlecenia, organizowane w miarę potrzeb. W obu wypadkach – ze względu na znaczenie szybkości, sprawności i jakości usług – przewozem powinna zająć się profesjonalna firma transportowa.
